İSRAİL SALDIRIYI BAŞLATTI

12 Haziran gecesi, İsrail Hava Kuvvetleri, İran’ın Natanz ve Fordow’daki nükleer tesislerine yönelik geniş çaplı bir saldırı başlattı. Saldırılarda Natanz’daki yüzey tesisleri ağır hasar gördü, elektrik sistemleri çöktü ve zenginleştirme ünitelerinin bir kısmı devre dışı kaldı. Fordow ve Esfahan’daki yeraltı nükleer altyapılarda ise ciddi bir hasar gözlenmedi.

İsrail yönetimi saldırının “önleyici ve stratejik” olduğunu savunurken, saldırı sonucunda 70’i aşkın İranlı bilim insanı ve güvenlik görevlisinin hayatını kaybettiği bildirildi.

İRAN’DAN TARİHİ MİSİLLEME: “GERÇEK VAAT III”

İran İslam Cumhuriyeti, saldırıya sadece 24 saat içinde sert bir yanıt verdi. 13 Haziran gecesi başlatılan “Gerçek Vaat III” adlı operasyon kapsamında İran, 150 balistik füze ve 100’ün üzerinde kamikaze tipi İHA’yı İsrail’e yönlendirdi. Saldırılarda Tel Aviv, Kudüs, Ashkelon ve Netanya gibi stratejik şehirler hedef alındı.

İsrail Demir Kubbe sistemi çok sayıda füze ve İHA’yı düşürse de bazıları yerleşim bölgelerine ulaştı. Tel Aviv’de bir apartmana isabet eden füze sonucu en az 3 kişi hayatını kaybetti, 40’tan fazla kişi yaralandı. Kudüs’te kamu binalarında ağır hasar oluştu. İsrail Savunma Bakanlığı saldırıların ardından “daha büyük bir operasyonun sinyali”ni verdi.

BÖLGEDE PANİK: HAVA SAHALARI KAPANDI, PETROL YÜKSELDİ

İran-İsrail çatışmasının doğrudan etkileri bölgeye yayıldı. Irak ve Ürdün, hava sahasını sivil uçuşlara kapattı. Körfez ülkeleri alarm durumuna geçerken, hava yolu firmaları rotalarını değiştirdi.
Petrol fiyatları bir gecede %11 arttı. Brent petrol 102 doları aşarak son 3 yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Piyasalar jeopolitik riski fiyatlamaya başladı.

ULUSLARARASI TEPKİLER ARTIYOR

Türkiye: Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada “Her iki tarafın da derhal çatışmaları durdurması ve diplomasiye yönelmesi gerekmektedir. İsrail’in nükleer tesise saldırısı uluslararası hukuk ihlalidir.” dedi.

Irak: Başbakan Sudani, İsrail’in saldırılarını “küstah ve savaş suçu” olarak nitelendirdi. İran’ın meşru müdafaa hakkını savundu.

Suudi Arabistan: Riyad yönetimi her türlü sivil hedefin vurulmasına karşı olduğunu belirtti ve taraflara itidal çağrısında bulundu. Ancak İsrail’in nükleer tesise yönelik saldırısı dolaylı biçimde eleştirildi.

Avrupa Birliği: Brüksel’de konuşan AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, “Durum endişe verici boyutta. Nükleer tesislere saldırı, uluslararası istikrarı tehdit eder” dedi.

ABD: Başkanlık makamından yapılan açıklamada, “İsrail’in kendini savunma hakkı vardır, ancak bölgede yeni bir savaş istemiyoruz. İran’ın geniş çaplı saldırısı kaygı vericidir” ifadeleri kullanıldı.

Rusya: Kremlin’den yapılan açıklamada, “Tek taraflı provokatif eylemler sorumsuzcadır. Sorunun çözümü ancak müzakere ile mümkündür” denildi.

NÜKLEER TESİSLERDE SON DURUM

İran’ın nükleer programında kilit öneme sahip Natanz tesisi, İsrail’in saldırısı sonrası kısmi olarak devre dışı kaldı. Yeraltı sistemler korunmuş görünse de elektrik altyapısı çöktü. Fordow’da büyük hasar gözlenmedi.
IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı) ise bölgedeki radyasyon seviyesinin normal olduğunu açıkladı.

GÖZLER ŞİMDİ NE OLACAKTA

İran’dan gelen açıklamalarda “Siyonist rejimin her saldırısına daha büyük misilleme yapılacağı” belirtilirken, İsrail tarafı da saldırılara “çok daha sert yanıtlar” vereceğini ifade etti.
Uzmanlar, bölgenin “kontrolsüz bir savaş ortamına” sürüklenme riski taşıdığını belirtiyor.